Ocalony obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z przełomu XV i XVI w.
w parafii Nawiedzenia N.M.P. w Piotrkowie Tryb.

      Kiedy wiosną 1999 roku, z grupą chętnych parafian robiliśmy porządki w starym kościółku i obok stojącym garażu, zwróciłem szczególną uwagę na leżący na ziemi, spróchniały, nadgnity, jedzony przez korniki obraz. Schodziła z niego farba całymi płatami i wydawało się, iż z niego nic nie będzie, że nadaje się tylko na spalenie. Mimo tego postanowiłem zainteresować miejscowy Urząd Konserwatorski, który poprosiłem o opinię. Po oględzinach przez Pana mgr. Zygmunta Błaszczyka i Panią mgr Annę Wolską obraz oddany został na badania do Warszawy. Prześwietlenia rentgenowskie, odkrywki i inne specjalistyczne badania wykazały, że jest na nim aż 30 warstw przemalowań, a pierwsza warstwa przykryta przez malowidła na przestrzeni stuleci przedstawia Matkę Bożą gotycką z XV wieku. Do obrazu dosztukowano dwie deski z góry i z boku i namalowano zupełnie inny wizerunek Matki Bożej. Była to pochodząca z XIX wieku kopia obrazu Rafaela tzw. "Madonna della Sedia". Kopia, z której płaty farby odpadały, była nieudana, bez większych wartości artystycznych, a przedstawiała Maryję ukazaną z boku. Maryja obejmowała Dzieciątko ramionami i przytulała do policzka.
      W trakcie konserwacji usunięto dołożone deski i zdjęto wszystkie warstwy przemalowań, aż do tej pierwotnej. Świadectwem przemalowań są liczne napisy na odwrocie obrazu, zapewne z nazwiskami fundatorów zmian : "Kazimierz Kurowski 9 maj 1735" , Katazyna[w imieniu nie ma literki r] Kurowska", "Anton Rayck ?" Celem przemalowań i odnowień było dostosowywanie obrazu do kanonów w sztuce obowiązujących w danej epoce.
      Uprzednio obraz znajdował się we wnętrzu starego kościółka, prawdopodobnie w ołtarzu głównym. Być może brak zainteresowania się tym obiektem, a może brak funduszy na jego badania i konserwację sprawił, że z czasem, z uwagi na pogarszający się stan zachowania obrazu usunięto go z kościoła i zapomniano o nim.
      Pierwotna, odsłonięta w całości gotycka warstwa malarska wymagała niewielkich rekonstrukcji przede wszystkim złoconego tła, palca lewej dłoni Maryi, części włosów i pleców Dzieciątka.
       Konserwację obrazu przeprowadziła mgr Teresa Borkowska z Warszawy. Prace trwały ponad dwa lata, ich koszt wraz z badaniami wyniósł 19.000 zł.
      Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem malowany jest temperą na podobraziu drewnianym, złożonym z trzech desek lipowych. Wymiary obrazu wynoszą: 115 x 100 cm.
      Przedstawienie Maryi należy do jednego z typów Hodegetrii, dla którego w Polsce utrwaliła się i spopularyzowała nazwa Matki Boskiej Piekarskiej(od cudownego obrazu z Piekar). Obrazy powtarzają zaginiony bizantyjsko-włoski wizerunek Maryi, który trafił do nas przez Czechy. W Polsce zachowało się ponad 30 tego typu malowideł. Z najbliższego nam terenu tego typu obrazy znajdują się w kościołach w Będkowie i Pajęcznie.
      Odsłonięty i ocalony obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem ma duże znaczenie dla badań gotyckiego malarstwa tablicowego, poszerza zakres tego typu przedstawień na terenie Polski.
      Dla naszej parafii na "Krakówce" obraz jest dowodem ciągłości historii i tradycji religijnej sięgającej XIV wieku.
      Odsłonięte spod przemalowań gotyckie przedstawienie Madonny z XV wieku, oprawione w odpowiednią ramę powróciło do parafii 07.09.2001 r. i zostało i zawieszone w nowym kościele.
      W czasie wizytacji kanonicznej naszej parafii w dniu 16 września 2001 r. obraz poświęcił J. E. Ks. Abp Władysław Ziółek.
      Tę najstarszą w Piotrkowie Tryb. Madonnę chcemy nazwać Matką Bożą Ocalenia. Może nawet nie dlatego, że został obraz ocalony od spalenia, ale że to Ona ocala nas od różnego rodzaju zagrożeń i nieszczęść, broni w różnego rodzaju niebezpieczeństwach.

  O Maryjo, Matko piotrkowskiej ziemi,
Twoją otuchą, nadzieją żyjemy.
Przed Tobą w hołdzie gniemy kolana,
Bo Tyś w Ikonie swojej nam dana.
W pokornej modlitwie Cię prosimy
I na ocalenie Twoje liczymy.

                                         [X.R.Cz.]